[13] [<<] Ipotx handia

[14] [<<] Ipotxak

Wroclaweko Gnomoak eta Laranja Alternatiba

ul. Swidnicka eta ul. Kazimierza Wielkiego kaleen arteko izkina

Wroclaw gnomoez beterik dago (Polonieraz: krasnale, krasnoludki); hauen irudi handi eta txikiak hiriaren hiri-espazioan jarri dira. Hiriaren auzo guztietan zehar kokaturik daude eta merezi du begiak irekiak mantentzea eta euren bila aritzea Wroclaw bisitatzen ari garen bitartean. Leihoetan jartzen dira, zoladuran aurkitzen dira, eraikin-harresiak eta argi-kale-argiak ere igotzen dituztelarik.

Haietako lehena 2001ean agertu zen. Agora enpresak sortua, Pomnik Pomaranczowej Alternatywy (Papa Krasnal, Krasnal Major) izena jaso zuen, eta Gerra-Legean zehar Alternatiba Laranja mugimendu poloniar anti-komunistaren ekintzak oroitarazten ditu, Wroclawen hasiera izan zuen mugimendu klandestinoa, eskuarki Major (Festung Breslau-aren Komandante) gisa ezaguna zen Waldemar Fydrych-ek zuzendua 80ko hamarkadan. Mugimenduaren asmoa, besteak beste, herritar-talde zabalari erregimen komunista autoritarioaren kontra protesta baketsuaren bidez eta elementu zentzugabeak erabiliz oposizioko metodo alternatiboa eskaintzea zen, azkenik sistema komunista irrigarri utziaraziz. Gnomoaren estatuatxoa (mugimenduaren sinboloa) Swidnicka kalean ofizialki jarri zen, taldearen gertaerak burutu ohi ziren tokian. Gnomo adeitsu guztiz biluziak (argazkietako batean), 40 cm-ko altuera du eta brontzean egina dago. Behatz lodi itxurako idulki baten gainean zutik dago. Monumentuaren egilea Olaf Brzeski da, Wroclaweko belaunaldi gazteeneko kide artista.

Eta horretaz ari garela, beharbada hauxe hain zuzen munduan bere hiriaren agintariengandik talde subertsibo batek onarpena jaso duen kasu bakanetako bat da, hiriaren erdialdean ipotx baten estatua bat jarriz. 2003an, Wroclaweko alkateak, tradizio berriarekin jarraitzeko asmotan, Gnomoen Museoaren atean plaka txiki bat estalgabetu zuen. (Merkatuko Plaza) Rynek eta Santa Isabelen Elizaren artean kokaturiko Jas etxebizitza historikoko paretan belaunen garaieran aurki daiteke.

Geroago, gnomo-irudi berriak jartzen joan ziren, Swidnicka kaleko Alternatiba Laranjaren oroimeneko monumentua baino tamaina txikiagokoak hiriko leku desberdinetan. Lehendabiziko bostak, Wroclaweko Arte eta Diseinuko Akademiaren graduatu Tomasz Moczek-ek diseinatutakoak, 2005eko abuztuan jarri ziren. Hauek Wroclaweko Unibertsitatearen ondoan (aterkia duen) Ezpatariarena, Stare Jatki-ko galeriako Harakinarena, Swidnicka kaleko bi Sisifo-ena (argazkietako batean), eta Odra ibaian Piaskowy zubitik hurbil arropa garbitzen ari den Gnomoarena dira.

Ordutik aurrera, irudi-kopurua handitzen joan da, eta 2015ean jada, hiri osoan zehar banatutako 300 brontze-gnomo baino gehiago ziren. Haietako sei hiritik kanpo LG-k Biskupice Podgórne-n duen fabrikan kokatuta daude.

Gaur egun, erakarpen turistikotzat hartzen dira gnomo-estatuatxoak Wroclawen: mapa adierazgarriekin hornitutako liburuxka bereziak ere badira turismoa gnomo-bilaketarekin konbinatu nahi dutenentzako; hauek bilatzeko mugikorretarako aplikazio bat barne.

(frantsesez, ingelesez azpititulatua). Ipotxak Wroclawen: Nola hasi zen - Elkarrizketa Major Waldemar Fydrych-ekin